وقتی صحبت از دیابت به میان می­آید،انبوهی از سؤالات دربارة علّت بروز بیماری دیابت، انواع آن، راه­های پیشگیری، روش­های درمانی، تغدیة بیماران دیابتی و... به ذهنمان خطور می­کند. امّا اگر قرار باشد از دریچة گردشگری به بیماری دیابت نگاه کنیم، سه سؤال عمده پیش خواهد آمد که عبارتند از:

1-گردشگران چطور می­توانند در طول سفر از ابتلا به بیماری دیابت پیشگیری کنند؟

2- گردشگران مبتلا به دیابت چطور می­توانند در طول سفر از پیشرفت بیماری خود پیشگیری کنند؟

3- هتل­ها و دیگر مراکز گردشگری جهت پیشگیری از دیابت چه کارهایی باید انجام دهند؟

پیش از پرداختن به سؤالات فوق، لازم است بدانیم که بیماری دیابت از اختلال در متابولیسم بدن ناشی می­شود که طی آن هورمون انسولین به مقدار کافی در بدن وجود ندارد یا انسولین موجود در بدن نمی­تواند نقش اساسی خود را در کاهش قند خون  اجرا کند. بیماران دیابتی جهت کنترل بیماری خود باید رژیم­های غذایی متعادلی را پیش بگیرند تا قند و چربی خون در حدّ طبیعیحفظ گردد؛ وزن به حد ایده آلنزدیک شود و ضمن تأمین انرژی، مواد مغذّی به میزان لازمبه بدن برسد. بیماری دیابت عموماّ با علایم تکرّر ادرار، تشنگی زیاد، گرسنگی، خستگی، کاهش وزن و کم شدنبینایی و ... ظاهر می­شود.

از آن­جاکه معمولاً در سفر نمی­توان به راحتی رژیم غذایی را حفظ کرد و ممکن است به غذای سالم دسترسی نباشد، لذا در طول سفر عادات غذایی انسان ناخواسته دچار تغییراتی می­شود که اگر مراقب این تغییرات نباشیم، ممکن است پیش زمینةبروز بعضی بیماری­ها ایجاد شود.مثال بارز این ادّعا وقتی است که گردشگر مدّتی طولانی در یک مجموعةگردشگری و به دور از مراکز فروش محصولات طبیعی مانند سبزیجات و میوه­ها اسکان دارد و به جای استفاده از میوه در وعده­های غذایی، مجبور به استفاده از خوراکی­های جایگزین مانند انواع شیرینی­جات، کیک ، چیپس و ... خواهد شد. از طرف دیگر شیرینی و خوراکی­های یک شهر یا کشور جدید، خود یک جاذبة گردشگری محسوب می­شود و گردشگر را به سمت خود جلب می­کند؛ مثلاً وقتی شما به شهر یزد سفر می­کنید، نمی­توانید از خیر شیرینی­جات متنوّع این شهر بگذرید!همچنین به علّت عدم استفاده از غذاهای سالم و رژیمی در منوی غذایی اکثر رستوران­ها، دسترسی گردشگران به مواد غذایی سالم و طبیعی محدودترو تمایل به استفاده از خوراکی­های مضر بیشتر می­شود. اگر گردشگران در طول سفر به رژیم غذایی مناسبی پایبند نباشند، در طول سفر بدنشان مستعدّ بروز امراضی مانند دیابت خواهد شد. از این رو گردشگرانی که مبتلا به دیابت هستند، بهتر است به نکات زیرتوجّه داشته باشند:

- داروهای ضروری­تان را به مقدار لازم تهیّه کنید و در سفر همراه داشته باشید و حتّی الامکان تنها سفر نکنید.

- در طول سفر به طور مرتّب میزان قندخون خودرا اندازه گیری کنید.

- ورزش منظّم و روزانه را فراموش نکنید.

- فشار خون خود را تحت کنترل داشته باشید و در میزان مصرف نمک دقّت کنید.

- به علّت حسّاسیت عضو پا لازم است در پیاده روی­های طولانی از کفش مناسب استفاده کرده و بهداشت این عضو را به دقّت کنترل نمایید.

- سعی کنید برنامة غذایی تجویز شده توسّط پزشک خود را به طور منظّم اجرا کنید.

- مقدار کربوهیدرات و چربی دریافتی از غذاها را کنترل کنید.

- قبل از استفاده از غذاهای جدید از ترکیبات موجود در غذا، میزان و نوع قندهای احتمالی استفاده شده در آن غذا اطّلاع کسب کنید.

- پس از مشورت با پزشک متخصّص از محصولات غیر رژیمی استفاده کنید.

- در میان وعده­ها از میوه­های تازه و سبزیجات استفادهکنید.

- مقادیر متناسبی از ویتامین­ها را به صورت روزانه دریافت کنید.

- پیاده روی طولانی باعث از دست رفتن آب بدن می­شود؛ لذا روزانه حدّاقل 8 لیوان آب بنوشید.

- از قرارگرفتن طولانی مدّت در معرض هوای آلوده خودداری کنید.

- اگر با تورهای گروهی مسافرت می کنید، لیدر تور را در جریان بیماری خود قرار دهید.

- در طبیعت­گردی­های طولانی که فاصلة وعده­های غذایی شما را زیاد می­کند، جهت مقابله با افت سریع قند خون، خوراکی حاوی کربوهیدرات یا شیرینی همراه داشته باشید.

 

برخی از توصیه های ارایه شده به ارادة خود گردشگران برمی­گرددکه باید در طول سفر نکات ایمنی و کنترلی را رعایت نمایند، امّا برخی از مشکلات از عوامل بیرونی مانند نبود غذاهای رژیمی در منوی غذایی هتل­ها ناشی می­شود که در این خصوص باید برنامه­ریزی صورت پذیرد.حفظ سلامت گردشگران در طول سفر مسأله­ای مهم است که باید در گردشگری کشور به آن اهمّیت بیشتری داده شود.به عنوان مثال هتل­ها و رستوان­ها باید در تهیّة منوهای غذایی به سلامت مهمانان خود هم توجّه داشته باشند که در این زمینه پیشنهاداتی ارایه می­شودکه بهتر است مدیران بخش رستوران و نوشیدنی هتل­ها به آن­ها دقّت کنند:

- در بوفه­های  متنوّع صبحانه به جای شربت­های پرکالری و حتّی مصنوعی، از آب میوه استفاده کنید یا به جای شیر پرچرب از شیرهای کم چرب استفاده کنید.همچنین با در نظر داشتن محدودیت قیمت تمام شده، شاید بتوان با حذف برخی خوراکی­ها، از میوه­های تازه مثل سیب، پرتقال، لیمو و گریپ فروت استفاده کرد.

- در تهیّة سالادها از سبزیجات تازه مانند کاهو، هویج، گل کلم، اسفناج، کلم بروکلی و کرفس به جای سالادهای حاوی کالباس و مایونز استفاده کنید.

- سسرا با سالاد مخلوط نکنید و حقّ انتخاب را به مشتری بدهید و حتّی الامکان سس­ کم چرب هم در اختیار مشتریان قرار دهید.

- در دورچین غذاها صرفاً از مواد پرکالری مثل سیب زمینی سرخ شده استفاده نکنید.سبزیجات بخارپز یا نیم­پز (البتّه بدون کره) جایگزین خوبی است.

- از سوپ های ساده و کم کالری مثل جو( بدون کره و خامه ) استفاده کنید.

- حتّی الامکان در کنار انواع شیرینی­جات، کشمش، خرما و انجیر را هم در اختیار مشتریان قرار دهید.

- قند رژیمی تهیّه کنید تا در صورت درخواست گردشگر دیابتی، در اختیارش قرار دهید.

- به جای مصرف فراوان روغن برای پخت غذا از چاشنی­های مناسب استفاده کنید.

- در منوی غذایی حدّاقل یک غذای رژیمی مانند بشقاب سبزیجات قرار دهید.

- به جای ریختن روغن حیوانی روی برنج، با قراردادن قالب کره در کنار برنج، حقّ انتخاب را به خود مشتری بدهید.

- از روغن بدون کلسترول استفاده کنید.