در بازارهای شمالی

بازارهای شمالی پر هستند از عطر و بوی سبزی­های تازه و ماهی تازه و انواع ترشیجات. بازارهای شمالی عطر زندگی دارند و حال و هوای خوشِ سرزندگی. این بار سری می­زنیم به شرقی­ترین استان شمالی کشور، استان گلستان. در بازارهای گلستان همراه می­شویم با ترکمن­های خونگرم و باصفا. دو بازار مهمّ استان گلستان بازار قدیمی گرگان و بازار روس­های گنبد کاووس هستند که در این مجال به معرّفی آن­ها می­پردازیم.

بازار قدیم گرگان

این بازار که از نظر معماری از زیباترین بازارهای شمالی کشور است، به بازار نعلبندان هم معروف است و بین چهارراه میدان تا سه­راه میرکریم و میدان قیصریّه واقع شده است.

بازار تاریخی گرگان در دوران گذشته یکی از مهم­ترین مراکز داد و ستد کالا بوده و به مروز زمان شکل و بافت قدیمی و تاریخی خود را از دست داده است. طبق اسناد تاریخی در منطقة استرآباد قدیم و گرگان فعلی بازارهای مختلفی وجود داشته است که قدمت بعضی از آن­ها به دوران هخامنشیان بازمی­گردد. در آن دوران این منطقه به ایالت «هیرکان« شناخته می­شده است. گفته می­شود قدمت بازار تاریخی گرگان به قرن چهارم هجری می­رسد.

در زمانی که بازاز بافت اصلی­اش را حفظ کرده بود، راسته­های مختلفی در آن دیده می­شد از جمله راستة آهنگران، بزّازان، چلنگران، آب­نبات­سازان و... . کاروان­سراهای معروفی هم مانند کاروان­سرای حاج محمّدتقی خان هزار جریبی و کاروان­سرای حاج امین الاضرب هم در این بازار وجود داشت. امّا هنوز هم نشانه­هایی از دوران گذشته را در بازار می­توان دید مانند مسجد جامع، حمّام قاضی و تکیه­های بازار.

وجه تمایز بازار قدیم گرگان با سایر بازارهای قدیمی ایران، سرپوشیده نبودن آن است. این بازار شامل راستة پیچ در پیچی است که در دو طرف آن­ها دکّان­ها با سقف­های شیروانی صف کشیده­اند. علّت مشهور بودن این بازار به بازار نعلبندان هم به این برمی­گردد که در یکی از کاروان­سراهای بازار فضایی را به نعل زدن اسب­ها اختصاص داده بودند.

در این بازار محصولات متنوّعی از موادّ خوراکی تا پوشاک و صنایع دستی به ویژه دستبافت­های ترکمنی عرضه می­شود. اهالی گرگان مایحتاج روزانة خود مانند سبزی و میوه و ماهی تازه و نان را از این بازار تهیّه می­کنند. در روزهای نزدیک به عید حال و هوای این بازار وصف ناشدنی است.

بازار گنبد

از دیگر بازارهای مهمّ استان گلستان می­توان به بازار روس­ها در شهر گنبد کاووس اشاره کرد که در فاصلة تقریبی 100 کیلومتری از شهر گرگان قرار دارد، با سبکی کاملاً متفاوت.

بازار سرپوشیدة روس­ها در ورودی شهر گنبد کاووس قرار دارد و حدود 100 مغازه در آن فعّالیت می­کنند. اجناسی که در این بازار عرضه می­شوند بسیار متنوّع هستند؛ به عبارتی از شیر مرغ تا جان آدمیزاد در این بازار پیدا می­شود! حتّی اگر قصر خرید هم نداشته باشید و وارد بازار شوید، شک نکنید که با چند کیسة پر از وسایل خارج خواهید شد! علّت پر رفت و آمد بودن و شلوغی این بازار قیمت­های مناسب و منصفانة اجناس آن است و چه چیزی از این بهتر برای مشتری به خصوص اینکه اگر مسافر هم باشد؟